با تشکر از دوست عزیزم امیر اسدی که زحمت تهیه این مطلب رو کشیده، از اونجا که ایشون امتحان رو ترکوندن و جزء یک درصد بالای امتحان شدن، این متن رو که ماحصل تجربیات ایشون هست، عینا اینجا در اختیار شما قرار میدم. امیدوارم که مورد استفادتون قرار بگیره.
عرض سلام و ادب خدمت همكاران عزيز؛
قبل از هرچيز كمال تشكر و سپاس از دوست قديمي و تكرار نشدني، جناب دكتر رحيمي ،بابت راه اندازي و ساپورت چنين پلتفورمي براي اشتراك اطلاعات در جامعه ايرانيان و پوزش بابت تاخير يكساله در تنظيم اين متن كه قولش همين موقعها سال پيش داده بودم.
تو اين فرصتي كه به من داده شده ميخوام تا تجربه خودم رو از امتحان ADAT یا همون Dental Admission Test با اوندسته از همكاراني كه قصد دارن اين امتحان رو بردارن تقسيم كنم. همينجا واجبه كه تاكيد كنم هرانچه كه من نقل ميكنم صرفاً تجربه شخصي من بوده و واضحاً نه كامل هست و نه بدون اشكال؛ صرفاً تلاشي هست براي به اشتراك گذاشتن تجربه و اطلاعاتي كه من قبل از امتحان جمع اوري كردم و اميدوارم ساير دوستان هم تجربشون را اينجا به اشتراك بزارن تا رويهم رفته يك راهنماي جامعتر در اخنيار همكاران عزيز قرار بگيره.با توجه به اينكه امتحاني نسبتاً جديد و بدون سابقه مشابه هست و بصورت ازمون و خطا هرسال تغييراتي در نحوه اجرا و تعداد سوالات ايجاد ميشه اكيداً توصيه ميكنم Candidate Guide 2019 بدقت مطالعه كنيد. براي مثال:
2016 ADAT:
Biomedical science 80 items
Clinical sciences 60 items
Data, research and evidence based dentistry 30 items
Principles of ethics and patient management 30 items
2019 ADAT:
Biomedical science 80 items
Clinical sciences 80 items
Data, research and evidence based dentistry 40items
بنابراين واجبه كه بدقت صدر تا ذيل جديدترين ورژن رو كه فايل پي دي اف براتون گذاشتم حتماً قبل هر برنامه ريزي مطالعه كنيد.
ابتداي امر، فكر ميكنم خالي از لطف نباشه يه توضيحي راجع به تاريخچه و چرايي اين امتحان و فايده اييكه ميتونه براي دندانپزشكانيكه فارغ التحصيل غير از امريكا هستند بدم. اين امتحان مخصوص دانشجوهاي سال سوم و چهارم دندانپزشكي در امريكا هست كه تمايل دارن براي دوره هاي دستياري اقدام كنن (علي الخصوص رشته ارتودنسي). ازونجاييكه امتحانات استانداردي مثل NBDE,NBDHE مدتهاست فقط بصورت pass/fail گزارش ميشه، و تعداد زيادي از دانشگاههاي امريكا سيستم نمره و GPA رو كلا حذف كرده و فقط بصورت pass/fail ريزنمرات اعلام ميكنن، مدتهاست ضرورت يك امتحان جامع كه بتونه رفرنسي براي اولويت گذاري در سطح دانش تئوري كانديداهاييكه تقاضاي ورود به دوره هاي دستياري دارن حس ميشه كه نهايتاً منجر به اين شد كه در نوامبر ٢٠١٤، CDEL توصيه كنه به ADA براي طراحي اين امتحان كه طي ان علاوه بر اينكه نمره شما در هر كدوم از ايتمهاي امتحاني اعلام ميشه، مهمتر اينكه رتبه شما بين تمامي كسانيكه در اون سال تحصيلي امتحان دادن مستقيماً به پروفايل شما ريپورت ميشه. البته پر واضحه كه اين امتحان هنوز خيلي نوپاس و بجز پروگرامهاييكه ليستشون رو در انتهاي اين مقاله ميتونيد پيدا كنيد، اكثر دوره ها، فقط بعنوان يك شاخص اضافه بر ساير سوابق اكادميك شما درنظر ميگيرن و خوشبختانه يا شوربختانه هنوز براي بسياري از پروگرامها اجباري نيست. اما اگر شما خودتون رو براي امتحانات بورد حسابي اماده كرديد اكيدا توصيه ميكنم امتحان رو بديد چون تجربه شخصي من ميگه ، چنانكه بتونيد رتبه خوبي در اين امتحان بياريد، شانس دريافت پيشنهاد براي مصاحبه و پوزيشن در خيلي دوره ها رو خواهيد يافت. خود من چون وقت زيادي رو صرف امادگي براي امتحان NBDE كرده بودم (كه صد البته بگفته صحيح دكتر رحيمي هيچ ضرورتي نداره براي پاس كردنش انقدر زمان بزاريد) و رفرنسهاي مختلف خونده بودم، بيضرر ديدم كه اين امتحان رو (كه سال اولي بود بعداز دوره پيلوت ٢٠١٦ )بردارم. توجه داشته باشيد، اگرچه ميتونيد متعدد اين امتحان رو تكرار كنيد، ولي يادتون باشه زمانيكه گزارش نتيجه امتحانتون رو درخواست كنيد، تمام نتايج امتحانات روي PASS WALL شما ارسال خواهد شد. بعبارت ديگه اعلام ميشه كه مثلاً ايشون خودشو كشته تا دفعه نهم تونسته نتيجه خوبي بگيره(برخلاف امتحاناتي مثل تافل كه شما انتخاب ميكني كدوم نتيجه گزارش بشه) پس عاقلانه تر اينه كه زماني ثبت نام كنيد كه احساس امادگي ميكنيد .
و اما نكاتيكه بايد بخاطر بسپاريد:
زمانبندی:
امتحان از March 1st- August 31 برگزار ميشه و نيمه هر ماه نتيجه ابتدايي كانديداهاييكه تا اونروز امتحان دادن بصورت غير رسمي(unofficial) اعلام ميشه. اما نتيجه رسمي sept 15th و پس از اينكه همه كانديداهاي يكسال امتحان دادن اعلام ميشه. خوب ممكنه فكر كنيد كه حالا كه اينطوره ازونجاييكه ملت دقيقه نودي هستيم، بزارم همون آخراي اگوست امتحان بدم كه زمان بيشتري براي اماده شدن داشته باشم. جواب هم بله و هم خير. خود من همين انتخابو كردم و براي مثال ٢٤ اگوست ٢٠١٧ امتحان دادم ، اينكار حسنش كه معلومه (زمان بيشتر براي اماده سازي و دور كردن)اما دو تا ايراد داره:
١- اگه به هر دليلي امتحان كنسل بشه يا شما برات مشكلي پيش بياد نتونيد نتيجه ايكه فكر ميكنيد لايقش بوديد در اولين امتحانتون بدست بياريد، امكان جبران تو اون سال رو ازدست ميدي، قانونا بايستي دوماه بين دو امتحان متوالي فاصله باشه ، و اين خودش كلي استرس زا هست خصوصا هرچه كه نزديكتر ميشيد به امتحان و باور كنيد استرس اخرين چيزيه كه شما دلتون بخواد نزديك امتحان تجربش كنيد.
٢- با اينكه نتايج اوليه امتحان گزارش رسمي نميشه، اما بعضي پروگرامها كه تاريخ انقضا اپلاي قبل از نيمه سپتامبر هست و داشتن ADAT الزامي، همون نتيجه غير رسمي رو قبول ميكنن براي ثبت نام كه من ازين شانس محروم شدم. بنابراين با توجه به حجم بسيار بالاي مطلبيكه بايستي به حافظه بسپاريد و زمانيكه خيلي نزديك به اخر نباشه برنامه ريزي كنيد.
٣- اينكه چقدر زمان براي اماده سازي در نظر بگيريد، خيلي بستگي داره به عوامل مختلف كه تعيين يه زمان مشخص و تعميمش به همه كار غير اصولي ميشه. حجم منابعي كه ميتونيد مرور كنيد انقدر زياده كه شما بايد تصميم بگيريد چقدر زمان و انرژي روي كدوم قسمت از امتحان كه فكر ميكنيد نقاط ضعف و قوت شما هستند بزاريد.
٢- منابع :
فكر ميكنم بيشتر از همه سردرگمي تو اين قسمت باشه(حداقل براي من اينطور بود). با يه حساب سرانگشتي از ليست منابعي كه خود JCNDE اعلام كرده براي ADAT , يه چيزي بين١٢٠٠٠ تا ١٤٠٠٠ صفحه رفرنس كه خوب خيلي غير عملي بنظر ميرسه و هيچ الترناتيوي هم رسما پيشنهاد نشده. كاريكه من كردم مطالعه تطبيقي هفت رفرنس كه براي امتحانات NBDE عموما استفاده ميشه و خلاصه برداري ازونها بود.
1- Dental Decks
2-Kaplan NBDE Lecture Notes
3-Mosby’s Review for NBDE
4- Evidence-based dentistry, An introduction
5- ADAT HERO APP
6- ADAT Knockout
7- Evidence based dentistry; managing information for better practice
البته كه ٨٠٪ مطالب مشترك هستند و ما يه علم دندانپزشكي كه بيشتر نداريم، فرقشون اينه كه يكي مثلا توضيحات بيشتري روي يك مبحث داده و اونيكي تاكيد روي يسري نكات ديگه . دوتا اپليكيشن مفيد هم هستند (شماره ٥،٦) كه توصيه ميكنم تستهاشونو امتحان كنيد.مجموعه دستنوشته هام ازين منابع در طول ٥ ماه رو در حال اسكن كردن هستم و بزودي در اختيار ادمين محترم جناب دكتر رحيمي ميزارم(البته كه بعلت قانون كپي رايت خلاصه ها رو رو نميشه روي سايت و بصورت گسترده پخش كرد ولي ميتونيد از طريق ايشون دسترسي پيدا كنيد).اينم اضافه كنم ،زمانيكه من اينارو مينوشتم هيچ ذهنيتي ازينكه كس ديگه اي هم قراره اونارو بخونه نداشتم، لذا، دستخط داغون و رنگ و وارنگ خودكار كه خوب اسكن نميشه، پراز غلط املايي انشايي……. اما خوب اگه كسي وقت و حالو حوصلشو نداره رفرنس بخونه، يا اينكه زمان بسيار كمي براي اماده شدن داره، اينم سنگ مفت-گنجشك مفت. كمترين كاريكه ميتونيم بكنيم اشتراك تجربه هامونه تا اشتباهات تكرار نشه.
*سوالات و تم امتحان بسيار شبيه NBDE هست كه خوب اين فرضيه رو منطقي ميكنه كه از رفرنسهاي مشابه براي اماده سازي خودتون استفاده كنيد.
توصيه ميكنم يكي ازين سه مرجع اول رو انتخاب كنيد و هردو قسمتش (part I,II)رو مطالعه كنيد. اگه فرصت داشتيد بريد سراغ يك منبع ديگه براي دو قسمت اول امتحان.
**اما، شايد مبهم ترين قسمت امتحان براي من Data, research and evidence based dentistry بود.
سوالات بسيار پايه اي و مبناي امتحان ارزيابي قابليت شما در تفسير نتيجه تحقيقات و درك انواع مختلف روش تحقيق هست و هيچ نكته پيچيده اي نداشت. لذا اكيداً فكر ميكنم كتاب شماره ٤ براي اينكه از پس سوالات بر بيايد كافي باشه. كتاب بزبان خيلي ساده و با اوردن مثال تعاريف اصولي ريسرچ و اناليز اماري رو توضيح داده دقيقا همون چيزي كه لازم داريدو قسمت عمده حجمش مثالهاس(نترسيد از ٢٤٠ صفحه). اين كتاب هم به اسوني در دسترسه و ميتونيد از ادمين محترم pdf رو دريافت كنيد.
من نرم افزار ADAT HERO دوست داشتم چون كمك ميكنه به درك بهتر بعضي مباني پايه اي ريسرچ، البته طراحاش خيلي چيزي از ADAT و حتي دندانپزشكي نميدونن تا جاييكه من باهاشون مكاتبه داشتم، ولي خوب همونطور كه گفتم اصول مبنايي هست كه سوال ميشه به روشهاي مختلف كه اين اپليكيشن كمكتون ميكنه درك كاملتري پيدا كنيد. ببينيد چندبار دارم ميگم، هيچيو حفظ نكنيد براي اين قسمت، فقط بايد اصولشو از صميم قلب بفهميد چون به روشهاي جالبي سوالو ميچرخونن و شما فقط بايد مطلب رو فهميده باشي كه بتوني جواب بدي(اينجاش رياضيه ديگه، خرخوني جواب نميده). والبته مرجع شماره ٧ ميتونه كمك كنه به اناليز و كاربرد كلينيكي مقالات رو درك كردن.
اگه خيلي وقت، حوصله يا وسواس براي اين قسمت داريد، يسري اسلايد امزشي هم هست كه درك موشكافانه اي از ارزيابي مقالات و دندانپزشكي بر اساس شواهد واقعي رو به شما ميده و امكان دسترسي محدود هست. در صورتيكه درخواست بالا باشه پيگيري ميكنم تا اجازه اشتراكشون رو براي همكاران در اين سايت بگيرم، هرچند كه رويهم رفته فكر ميكنم مطالعه كتاب شماره ٤ كافي باشه.
***Ethics:
اولين دوره سوالات بصورت يك ايتم مجزا بود كه حالا ديگه لابلاي clinical sciences مطرح ميشه. توصيه ميكنم حتما جزوه ADA كه پيوست گذاشتم مطالعه كنيد چون خيلي مثالهاش براي من سخت بود بدون مطالعه اين جزوه ٢٠ صفحهاي بتونم جواب صحيح بدم. خيلي وقتتون رو نميگيره و بسيار مفيد و ضروريه.
**** ADAT Knockout
جزو معدود اپليكيشن هاي مفيديه كه خوندن توضيحاتش در جواب سوالات خالي از لطف نيست. در ضمن ميتونيد روي تايمينگتون هم با اين اپليكيشن كار كنيد.
٣- مكان برگزاري و شرايط امتحان:
كمپاني كه مسووليت برگزاري امتحان رو داره Pearson|VUE Testing center و در امريكا و كانادا و مكزيك برگزار ميشه. برايي ثبت نام ابتدا بايد dentpin داشته باشيد كه راهنماي اون در سايت موجوده و از طريق حساب كاربري در jcnde يا همون dentpin درخواست تاييد اعتبار براي امتحان بديد. براي شركت در اين امتحان هيچ نيازي به پاس كردن NBDE نيست اگرچه توصيه ميكنم اونارو اول بديد. بعد از دريافت eligibility از ADA ٤٥ روز فرصت داريد تا با مراجعه به وبسايت Pearson Vue براي رزرو زمان امتحان اقدام كنيد. تنها داشتن مدرك دكتراي دندانپزشكي و ارزيابي توسط ECE/WES براي شركت در امتحان كافيه.
٤- چطور نتيجه امتحان رو تفسير كنيم:
سوال مهميه كه بدونيم معني ارقام و جداولي كه هرسال همراه نتيجه ازمون شما براتون ارسال ميشه چيه و چطور تفسير ميشه. نتيجه در ٤ disciplines گزارش ميشه. سوالات ارزش و نمره يكساني ندارند و براساس درجه سختي، احتمال اينكه بشه شانسي و از حذف گزينه جواب درست پيدا كرد و اينكه سطح كيفي سوال چه اندازس وزن و نمره متفاوتي دارن كه در نوع خودش جالب و پيچيدس. ازون جالبتر اينكه دقت فاصله گزاري بين نمرات در مورد ADAT OVERALL بالاتر از سه مبحثي هست كه شما داديد تا نتيجه نهايي با عدالت بالاتري گزارش بشه و بهمين دليل reliability اين جمعبتدي از ساير قسمتها بالاتر٥ ( ٠.٩١) و اين عددي هست كه به pass profile شما گزارش ميشه. نمره شما ميتونه بين ٢٠٠-٨٠٠ باشه و چون امتحان استاندا دي هست ميانگين ,mean , ٥٠٠ -٥١٠ نمره اي هست كه شما در محدوده 50 percentile يا تارگت قرار ميگيريد. يعني نيمي از شركت كننده ها نمرهاي كمتر يا مشابه شما گرفتن(بعبارت ديگه شما از ٥٠ درصد شركت كننده ها عملكرد بهتري داشتيد). بالاترين درصد ممكن ٩٩ كه نشاندهنده اينه كه از ٩٩ درصد عملكرد بهتري داشتيد. ينابراين براي اينكه متوجه بشيد هركدام ازين اعداد چه وزني دارند بايستي حتما از جدوليكه براساس عملكرد شركت كننده هاي همون سال ارسال ميشه تفسير كنيد. براي مثال تفسير نمرات در سال ٢٠١٧:
ADAT OVERALL 670 = 99 percentile
BIO 690. = 98 percentile
CLI 660. =98 percentile
**** نكته جالب اينكه ADA نتيجه يك تحقيق رو كه از program directors امريكا انجام داده بود رو منتشر كرد كه دراون پرسشنامه سوال شده بود ايا شما نتايج اين امتحان رو در پذيرش دانشجوهاتون لحاظ ميكنيد يا خير، و چرا.
نكته جالبش براي من اين بود كه اكثريت قريب به اتفاق اوندسته از دايركتورهايي كه پاسخ منفي داده بودن، علت عدم استفادشون رو، پيچيده بودن تفسير نتيجه امتحان اعلام كردن چون adat مستقيماً نميگه رتبه شما در امتحان چي بوده كه شايد خيلي كار دقيق و علمي نباشه، بلكه گزارشي از عملكرد شما نسبت به ساير كانديداها ميده. اما اينهم در اون گزارش اعلام شده بود كه به همه دايركتورها از طرف ADA اين توصيه شده كه كسانيكه حتي فقط اين امتحان رو دادن و نمره معمولي گرفتن يعني حدود 50 percentile از كساييكه اين امتحان رو ندادن بهتر ارزيابي ميشن چون اين امادگي و اعتماد رو داشتن كه خودشون رو در معرض ازمايش بزارن. بعبارت ديگه توصيه ada به ديركتورها اينه كه اگه كسي نمره بالايي اورد كه خوب نشوندهنده امادگي علمي بالاست و حتي اگه خيلي نمره بالايي نياورد بازهم دليل نميشه از كسيكه اصلا امتحان نداده سطحش پايينتر باشه( خوب فكر كنم حق بديد به دايركتورها كه كمي گيج بشن).
بهر حال اين امتحان داره كم كم جاي خودش رو باز ميكنه و بصورت ازمون و خطا اصلاح ميشه. حتي برخي پروگرامهاي advanced standing هم دارن اونو اجباري ميكن(براي مثال دانشگاه ميشيگان از سال ٢٠١٨)من ليست پروگرامهاييكه حتما بايد اين امتحان رو براي اپلاي داده باشيد و همچنين پروگرامهييكه بعنوان يك امتياز كمكي درنظر ميگيرن به انضمام ميگذارم.
درپايان اميدوارم مطالبي كه به اشتراك گذاشتم تونسته باشه يه جراغي براتون روشن كرده باشه و براي همه همكاران عزيزي كه پا تو اين راه پر فرازو نشيب ميذارن صميمانه ارزوي موفقيت دارم.
روز و روزگارتون خوش
