فرض کنید که بناست در عرض سال آینده به آمریکا مهاجرت کنید. در اینجا میخوام کارهایی رو که باید قبل از مهاجرت و بلافاصله بعد از مهاجرت انجام بدین، لیست کنم:
-مدارکتون رو از ارگانهای مربوطه دریافت کنید. این مدارک شامل ریز نمرات دوره پیش دانشگاهی، دیپلم، ریز نمرات دانشگاه، مدرک دکترا یا تخصص ( ضروری نیست ولی اگر داشته باشین شاید بهتر باشه) و اگه طرح رفتین یا پروانه مطب دارین هستند.
-مدارکتون رو ترجمه رسمی بکنید.
-اصل مدارک (کپی رنگی قبول نیست!!) بهمراه اصل ترجمه بهمراه کپی اصل و ترجمه رو با پست قابل رد گیری برای ECE – www.ece.org ارسال کنین. توجه کنید که درخواست ارزشیابی مدل “Course by Course ” بکنین حتماً. بورد این رو از شما نمیخواد، ولی هر دانشکده ای که اقدام کنین، ازتون این رو خواهد خواست. حتماً درخواست بدین ECE مدارکتون رو سفارشی (courier) به شما برگردونه. توصیه هم میکنم که آدرس برگشت رو یک آدرس تو آمریکا بدین که اونا نخوان به ایران اصل مدارک شما رو پست کنن. کل زندگیتون همون مدارکه. صد دلار دویست دلار بیشتر خرج کردن ارزششو داره.
جدیدا بعضی از موسسات و دانشکده ها مثل USC یا Rochester، ارزشیابی WES رو هم قبول دارند. مزیت این ارزشیابی نسبت به ای سی ای این هست که WES بالای شانزده رو A حساب میکنه و ای سی ای بالای هفده رو. مسلما معدل بالا یکی از قویترین آیتمهای رزومه بحساب میاد.
از طرفی ولی، بورد و بعضی دانشکده ها، ارزشیابی WES رو قبول ندارند. برای همین مدارک رو اول ارزشیابی ای سی ای و بعد ارزشیابی WES کنین و هر دو رو در اختیار داشته باشین تا جایی که میشد از WES و جایی که نشد، از ای سی ای استفاده کنین.
وقتی مدارکتون رو میفرستین، باید برای ECE مشخص کنین که دوست دارین ارزشیابی مدارکتون به چه دانشکده هایی فرستاده بشه. توصیه من اینه که به ECE سفارش بدین که ارزشیابی ها رو به آدرس خودتون بفرسته. اینجوری ECE ارزشیابی ها رو تو پاکت لاک و مهر دار برای شما میفرسته. بیشتر دانشگاه ها مدارک رو به صورت الکترونیک از طریق ADA PASS یا CAAPID از شما میخوان ولی در موارد معدودی که اصل مدارک لازمه شما فقط کافیه که پاکت مربوطه رو با بقیه مدارکی که برای دانشکده ها میفرستین، با هم پست کنین. اینجوری احتمال اشتباه کم میشه و همه مدارکتون یک جا ارسال میشه. توی بعضی وب سایتا نوشتن که اونا میخوان مدارک از خود ECE فرستاده بشه، ولی عملاً منظورشون اینه که پاکت لاک و مهر ECE باشه و اون رو هم قبول دارن. در رابطه با نمره بوردتون حتما ایمیلی که برای سایت PASS ثبت نام می کنین با ایمیل ADA تون باید یکی باشه. نمره تافل رو هم میشه از طریق سایتش مستقیم به PASS، CAAPID یا دانشگاه ها فرستاد.
توجه کنین که برای ثبت نام در امتحان بورد، ارزشیابی ای سی ای رو فقط بصورت الکترونیک قبول میکنه. در زمان ارسال مدارکتون برای ارزشیابی، این مطلب رو حتما به خاطر داشته باشین و از ای سی ای بخواین که یک نسخه الکترونیک از ارزشیابیتون رو برای بورد ارسال کنه.
نکته جالب اینکه تو پروسه ارزشیابی، معمولاً معدل شما بالا میاد چند دهم. دلیلش هم اینه که اینا از ۱۷ تا ۲۰ رو A در نظر میگیرن که معادل 20 میشه البته WES از 16 تا بیست رو A در نظر میگیره. البته نهایتاً نمره شما از 4 گزارش میشه که 3.5 به بالا عالیه.
خوب. حالا تنها چیزی که لازمه به این مجموعه اضافه بشه، نمره تافل و نمره بورد شماست:
امتحان تافل رو توصیه میکنم اگه زبانتون بده، در اولین فرصت برش دارین و اگه زبانتون خوبه، هر وقت برش داشتین، مهم نیست. فقط یادتون باشه که 2 سال بیشتر اعتبار نداره. پس طوری برش دارین که اگه خدای ناکرده قبول نشدین اون سال، بدرد اقدام کردن در سال بعد هم بخوره. اگر هم که زبانتون بده، برا این گفتم در اولین فرصت اون رو بردارین که دستتون بیاد چند مرده حلاجین. چون تافل رو براحتی میشه مجددا برداشت و اگر بناست نمرتون زیر صد بشه، چه بهتر که زودتر این مطلب رو متوجه بشین تا بتونین روش سرمایه گزاری لازم رو انجام بدین و دوباره امتحان رو بردارین. اگر نمرتون حتی اندکی زیر صد شد، دوباره امتحان بدین تا نمره بالای صد رو قبل از اقدام کردن برا دانشکده های اینجا، ردیف کرده باشین.
توجه کنین که تافل فقط آخرین نمره شما رو گزارش خواهد کرد، ولی بورد دندانپزشکی، کلیه نتایج شما رو! بعبارت دیگه نمره پایین آوردن در تافل قابل جبران صد درصد هست، ولی افتادن در امتحانات بورد هیچوقت از پرونده شما حذف نمیشه. اینکه چقدر رد شدن در امتحان بورد در آینده تحصیلی شما موثر هست، بستگی به نظر کمیته ثبت نام داره. منطق حکم میکنه که طوری برای امتحان بورد خودتون رو آماده کنین که کار به اینجا نکشه. (البته برای کسایی که ایران دندانپزشکی خوندن و امتحانات سخت ایران رو گذروندن معمولا قبولی امتحان بورد چنان کار سختی نیست.)
و اما امتحان بورد. حتما زمانی که تصمیم به مهاجرت گرفتین، درس خوندن برای امتحان بورد رو شروع کنین و طوری برنامه ریزی کنین که زمستان یا اوایل بهار سالی که میخواین روبروی کمیته ثبت نام قرار بگیرین، درسها رو مطالعه کرده و مدارک رو آماده کرده، در آمریکا باشین. به محظ ورود، بورد رو بردارین.
آزمون بورد INBDE بیشتر بر درک بالینی و توانایی حل مسائل در شرایط واقعی تأکید داره. سوالات این آزمون عمدتاً به صورت سناریوهای بالینی طراحی شدهاند تا توانایی داوطلب در تحلیل موقعیتها و اتخاذ تصمیمات مناسب سنجیده بشه. این امتحان مجموعا 400 سوال داره که در دو روز برگزار میشه. روز اول بیشتر سوالات علوم پایه س و تعدادی هم کیس داده میشه و روز دوم تعداد سوالات کمتر ولی کلینیکال تر و کیس هست. منابع امتحان بیشتر Dental Decks، جزوه El Maestro و کانال یوتیوب منتال دنتال هستن. بورد سوال تکراری خیلی زیاد داره بنابراین خوندن نمونه سوالات قطعا توصیه میشه. معمولا با سه تا شش ماه مطالعه میشه نمره قابل قبولی تو این امتحان گرفت.
شما باید نهایت تلاش رو در کامل بودن پروندتون از همه جهات بکنین. نمره تافل بالای صد، داشتن بورد در رزومه، توصیه نامه ها، پرسنال استیتمنت و مدارکی که پشتوانه رزومه شما هستند رو از سال قبل آماده کنین تا انشاء الله تابستان چیزی برای اقدام در تمام دوره های مورد علاقتون کم نداشته باشین.
مبادا قبل از اینکه مطالب بورد رو نه تنها خونده که خورده باشین، بیاین این ور آب که پشیمون خواهین شد. هیچ درس خوندنی رو به بعد از مهاجرت واگذار نکنین که فوق العاده کار اشتباهیه. ببینین کی گفتم!
برای ثبت نام در امتحان بورد، زمانی معادل یک تا دو ماه رو در نظر بگیرین. چون اول باید مدارک شما توسط ای سی ای ارزشیابی بشه که خودش حدود دو هفته ای زمان میبره و بعد مدارک باید برای بورد ارسال بشه و بررسی اونها هم دو هفته ای زمان میبره. بعد شما مجاز خواهید شد که زمان و مکان امتحان بوردتون رو از طریق سایت www.prometric.com مشخص کنین که بعضا ممکنه صندلی خالی برای ثبت نام شما تا مدتها در مرکز مورد نظرتون موجود نباشه. از اونجا که این امتحانات بصورت آنلاین و در مراکز این شرکت انجام میشه، عملا زمان و مکان امتحان کاملا دست شماست، ولی عدم وجود صندلی خالی برای ثبت نام رو هم در محاسبات زمانی خودتون لحاظ کنین.
اما مد نظرتون باشه که:
زمان ثبت نام ها از مارچ ( برای Advanced Standing) و May (برای رزیدنتی) شروع میشه، پس هر گلی میخواهین به سرتون بزنین، قبل از مارچ بزنین! اول مارچ همه مدارک مورد نیاز برای ثبت نام باید آماده وارد کردن داخل وبسایت باشه. در بیشتر موارد زود اپلای کردن به نفع تون هست و نشون دهنده آمادگی و منظم بودن تونه.
همچنین مد نظرتون باشه که نمرات امتحان بورد رو باید بعد از اینکه اصل نمره بدستتون رسید درخواست کنین که با لحاظ کردن زمان لازم برای ریپورت نمره که حدود دو هفته هست، کلا میشه چیزی حدود 3 هفته. اینها رو میگم که در محاسباتتون مورد توجهتون باشه.
اما مطالعه برای امتحان بورد رو هم محدود به کارتهای دنتال دک و نمونه سوالات بکنین. دنبال منابع دیگه برین، مته به خشخاش گذاشتنه. توجه کنین دانشجوهایی که در آمریکا درس میخونن، سه هفته بیشتر برای این امتحان وقت نمیذارن. دیگه خود دانید :):
چند نکته رو یاد آوری کنم:
— حتماً قبل از هر چیز به سایتهایی که تو قسمت لینک این بلاگ معرفی کردم مراجعه کنین و با سایتها خودتون رو آشنا کنین. کلیه مطالبی که لازمه در این راه بدونین، در اون سایتها موجودند. دو سایت برای ورود اطلاعات شما برای شرکت در دوره های تخصصی عبارتند از سایتهای Pass و Match و سایت برای ورود به دوره های تکمیلی عبارت است از CAAPID که هر سه توسط وزارت آموزش و پرورش آمریکا سرویس دهی میشوند.
– به حرف این و اون گوش نکنین. مردم هزار حرف میزنن. یادتون باشه، هدف تافل ۱۰۰، داشتن بورد، و معدل کل دوره دانشگاه بالای ۱۷ هستش. اگه این سه فاکتور رو داشته باشین و اینترویوها رو به خوبی بگذرونید، شک نکنین که به احتمال زیاد در اولین دوره ثبت نام، حتماً وارد دانشگاه خواهید شد. اگر هم نداشتین، باز هم ممکنه قبول بشین، ولی احتمالش میاد پایین.
– درست اقدام کردن خیلی مهمه. دانشگاه و برنامه ای که مایلین توش ادامه تحصیل بدین رو قبل از اینکه براش اقدام کنین، خوب بشناسین. دانشگاه و شهرشو بشناسین. سایت SDN اطلاعات خوبی به شما در رابطه با دانشکده های مختلف میده. حتماً در اون سایت حضور فعال داشته باشین. البته توجه کنین که بعضی اعضای هیأت علمی هم وارد اون سایت میشن موارد مربوط به دانشکده خودشون رو برای تفریح هم که شده، تعقیب میکنن، پس هویت خودتون رو محفوظ نگه دارین!
– در طی زمانی که خودتون رو برای امتحانات تافل و بورد آماده میکنین، بعنوان تفریح هم که شده، وارد سایت دانشکده های دندانپزشکی آمریکا بشین و اطلاعات مورد نیاز رو در یک فایل اکسل جداگونه جمع آوری کنین. شما لازمه که بدونین که چه دانشکده هایی دانشجوی خارجی میگیرن و دوره تکمیلی رو دارن، کی ثبت نامشون شروع و تموم میشه، چه مدارکی لازم دارن و پروگرمشون چجوریاست. بعضی دانشگاه ها موارد Externship کوتاه مثلا یک هفته ای ارایه میدن که شرکت توش میتونه شانس تون رو برای قبولی خیلی بالا ببره و حتی در مواردی جزو requirement هست. دقت کنید که برای این موارد به موقع اقدام کنید.
– پروسه مهاجرت پروسه هزینه بریه. دلتون برای ۱۰۰۰ دلار ۲۰۰۰ دلار نسوزه. در بهترین حالت، سالی ۴۰۰۰۰ دلار خرج تحصیلتون خواهد بود، پس بخصوص در فصل ثبت نام، سعی کنین از تمام شانستون استفاده کنین و بیخودی دانشکده ها و دوره هایی رو که حتی تصور جهنم از اونا دارین رو حذف نکنین. یک سال پشت خط موندن صد برابر خورد کننده تر از زندگی تو برهوته. یک سال قبول نشدن، صد برابر بدتر از دور از خانواده بودن شما رو اذیت خواهد کرد (البته این موردش قابل بسط به عموم میتونه نباشه). بنابراین تا حد ممکن تعداد زیاد اپلای کنید. روی حساب حرف بقیه که “این پروگرم ایرانی برنمیداره و…” انتخاب هاتون رو محدود نکنید چون همیشه ممکنه که شما اولین نفر باشین. همچنین برای دو دوره تخصص و Advanced اقدام کنید و هر کدوم دوست داشتین برین اما اپلای رشته های مختلف تو یک دانشکده منطقی نیست و ممکنه شانس تون رو بیاره پایین.
– برای کیفیت پرونده تون خرج کنین. همه چیز رو تایپ کنین و ظاهر مدارک رو کاملا پروفشنال آماده کنین. آدرس روی پاکت تایپ شده باشه. متن Personal Statement یا Recommendation Letter رو به کسی بدین که خارجی باشه و هر چقدر لازمه خرجش بکنین تا متن درست و حسابی بذارین جلوی کسی که پروندتون رو مطالعه میکنه. استفاده از مواردی مثل چت جی پی تی و… ممکنه لو بره و کل اپلیکیشن تون رو زیر سوال ببره بنابراین خیلی احتیاط کنین. کلیه مواردی رو که پست میکنین، پست سفارشی بکنین تا بموقع و قطعاً به مقصد برسن! فکر نکنین که چون آمریکاست، بسته پستی گم و گور نمیشه!
این موارد همشون خیلی مهمند. سعی کنین که هیچ گوشه ای رو پشت گوش نندازین. راهی که تصمیم دارین توش قدم بذارین، راه سخت و پر هزینه ایه. مثل آب خوردن هم میشه توش شکست خورد یا اینکه حداقل تأخیر کرد، پس این توصیه های ساده رو جدی بگیر!
مورد دیگه ای که در این یک سال پیش رو میتونین دنبالش باشین، کلاسهای تکمیلیه که قبلاً بهش اشاره کردم. کلاس کامپیوتر (آفیس، فتوشاپ)، کلاس آمار (روش تحقیق، SPSS، SAT)، موسیقی، رقص، عکاسی، خطاطی، نقاشی، مجسمه سازی اینا هنرهایی هستن که به چشم کمیته گزینش میان. یادتون نره در رزومتون اینها رو ذکر کنین. بخصوص توصیه میکنم که کاتالوگی تهیه کنین از نمونه کارهای هنریتون و موقع اینترویو همراه داشته باشید. میتونین در طی این یکسال دنبال این هنرها هم باشین اگه وقت پیدا کردین!! بخصوص اگه دنبال این هستین که مستقیماً وارد دوره تخصص بشین، این فعالیتهای فوق برنامه خیلی بدردتون میخوره.
یک سری مدارک دیگه هست که در طی این یک سال باید تهیه کنین. این مدارک شامل معرفی نامه و Personal Statement هستن. در رابطه با معرفی نامه، حواستون باشه که یکی باید از رئیس دانشکدتون بگیرین، یکی بهتره که از استاد راهنماتون بگیرین، یکی از اساتید معروف دانشکدتون و یکی هم از کسی که تو مطب یا کلینیک باهاتون کار کرده (کسی که بتونه شما رو از نظر کلینیکی ارزیابی کنه). نکته جالب اینکه اگه کسی رو دارین که تو دانشکده های آمریکا هیأت علمیه یا اینکه دندانپزشکه اینجا، اگه حاضر بشه بهتون توصیه نامه بده، تأثیرش شاید از بهترین استاد ایران هم بیشتر باشه. دلیلش اینه که اینا اینجا میتونن باهاش تماس بگیرن و شفاهاً ازش در رابطه با شما سوال کنن. البته بهتره کسی رو انتخاب کنین که بشه در رابطه با اینکه شما رو حرفه ای میشناسه، داستان سرهم کرد!
توصیه نامه و Personal Statement همونقدر مهمند که داشتن بورد یا نمره تافل! متأسفانه ما ایرونیا این جزئیات رو جدی نمیگیریم و خیلی از این بابت ضرر میکنیم. پس تا میتونین با کیفیت درستش کنین. سعی کنین که متن رو خودتون آماده کنین و از استاد بخواهین که امضا کنه و در آماده کردن متن هم به انگلیسی خودتون اطمینان نکنین. ما معمولاً فارسی رو به انگلیسی ترجمه میکنیم و ترجمه انگلیسیش درست از آب در نمیاد. حتماً از یک انگلیسی زبان مادرزاد کمک بگیرین. کسانی هستند که برای این کار پول دریافت میکنن. خرج کنین، ضرر نمیبینین.
به طور کلی این نمودار* موارد مهم از نظر کمیته پذیرش دانشگاه رو نشون میده:

در متن توصیه نامه چند مورد حتماً قید بشه:
– طرف شما رو چی شد که میشناسه و از کی میشناسه ذکر بشه
– اطلاعات تماس با فرد مورد نظر درج شده باشه (تلفن، پست الکترونی، …)
– خصوصیات حسنه ذکر بشه، ولی یادتون نره که طرف ذکر کنه شما اخلاق خوبی داری و براحتی میتونی با همکلاسیات/ منشیا/ پرستارا/ مریضا ارتباط برقرار کنی و همه اینا دوست دارن!
– ذکر بشه که منظم هستی و در کارت دیسیپلین داری.
– اگه فعالیت فوق برنامه ای کردی که مدرکی براش نداری، توصیه نامه جای خوبیه که بشه اون کارها رو آورد. بعد میتونی با استناد به توصیه نامه، اون فعالیت فوق برنامه رو در رزومت قرار بدی. یادت باشه، هر چیزی که تو رزومه میزاری، باید براش مدرک داشته باشی.
– متن انگلیسیش باید تا حد امکان ساده و خلاصه باشه. توصیه نامه یک صفحه ای بدرد نمیخوره. معلومه خالی بندیه.
خیلی مهمه که اگر خصوصیت مثبتی از شما ذکر میشه، همراه با مثال و دلیل و مصداق عنوان بشه که مصنوعی به نظر نیاد. مثلا “علی توانایی حل مشکل خیلی خوبی داره و میتونه سریع راه حل پیدا کنه مثلا یه بار که پروژه ما این مشکل رو داشت اون تونست با این تکنیک ساده و ارزون مشکل رو حل کنه. ” (ذکر جزییات مهمه)
– اگه از رئیس دانشکده توصیه نامه میگیرین، ذکر کنه که رتبه شما در کلاس چند بوده یا اینکه جزء چند درصد اول کلاس بودین.
در رابطه با Personal statement هم توجه داشته باشین که:
– از یک صفحه تجاوز نکنه
– این نامه این فرصت رو به شما میده تا خودت رو، امیالت رو، اهدافت رو و آیندت رو به کمیته ثبت نام معرفی کنی. حواست باشه که این نامه خیلی مهمه و برای هر مدل دوره، شکلش فرق میکنه. مثلاً اگه برای USC داری مینویسیش، با توجه به اینکه دانشکده ایه که فکوس دوره تکمیلیش روی مهارتهای عملیه، اگه بنویسی که من دنبال تحقیقم و دوست دارم که در آینده عضو هیأت علمی بشم، اشتباه کردی، ولی اگه همین مطلب رو برای UCLA بنویسی، خوب خوبه. اما از اون طرف حواست باشه که اگه تو رزومت هیچ کار تحقیقاتی نکردی و نوشتی که تحقیق میخوام، خوب اشتباه کردی و از اون طرف اگه همش کار تحقیقاتی کردی و بعد نوشتی اومدم Skills ام رو Improve کنم، خوب بازم اشتباه کردی!! البته توجه داشته باشین که در سیستم CAAPID و برای دوره های تکمیلی، فقط یک توصیه نامه کلی میشه نوشت. سعی کنین طوری اون رو بنویسین که نه سیخ بسوزه نه کباب. برای همینه که میگم از یکی که این راه رو رفته و میدونه که چی بنویسه، کمک بگیرین. چون ما در ایران اصلاً با چنین نامه ای در طول دوران تحصیل مواجه نخواهیم شد.
– متن انگلیسیش باید عالی باشه این نامه. حواستون باشه، همونقدر این نامه مهمه که نمراتی که گرفتین. پس سر سری ردش نکنین!
– خودتون رو مختصر و مفید معرفی میکنین که از کجا اومدین، دوست دارین که در آینده چکار کنین (Career Goals)، چرا این دانشکده رو انتخاب کردین، چرا این پروگرم رو انتخاب کردین، چه چیزی شما برای پروگرم داری (Your contribution to the program) و … . جالبه بدونین که چجوری Personal Statement نوشتن، کتاب داره خودش! اگر از پروگرم بازدید کردین حتما بنویسید چی جذبتون کرده و سعی کنین به نقاط قوت پروگرم (از نظر خودشون) به عنوان دلایل علاقه تون بهش نام ببرین.
نمونه personal statement در این وبلاگ گذاشتم.
مورد دیگه رزومه یا Curriculum Vitae) CV) هستش که خیلی مهمه، بخصوص اگه بخواهین برین مستقیماً تخصص (جداگونه توضیح دادم این مورد رو). کلاً سی وی مشخص میکنه که شما در طول این بیست سی چهل پنجاه!! سال گذشته چه کار کردی. مقاله داشتن و کتاب داشتن و جایزه بردن و سخنرانی کردن و هر کار فوق برنامه هنری، ورزشی، مدیریتی سیاسی اقتصادی اجتماعی که میتونین براش مدرک بیارین، مهممند. نمیخواد از اینکه در دوران راهنمایی کلاس ژیمناستیک شرکت کردین به اینا بگین! ولی اگه دوره خاصی شرکت کردین، مقاله دارین، در ارگانیزیشن خاصی عضویت فعال دارین، کمیته اجرایی کنگره خاصی بودین، درس دادین، مدال یا جایزه خاصی گرفتین، همشو قید کنین. اینجا جاییه که اگه قطور شد مشکلی نداره. ولی کیفیت مطالبی که مینویسین رو هم مد نظرتون باشه.
با آرزوی موفقیت برای شما
*Al‐Jewair T, Paurazas S. Impact of the Integrated National Board Dental Examination on Resident Selection: Assessing Its Utility and Optimal Timing in Advanced Dental Education Programs. Journal of Dental Education. 2025:e13867.